Rozwój 6-latka

ROZWÓJ FIZYCZNY:
U dzieci 6-letnich następują istotne zmiany w rozwoju kości, mięśni i narządów wewnętrznych               
• wydłużają się i twardnieją kości kończyn, rosną zęby stałe, zmieniają się proporcje ciała;                         
• rozpoczyna się pierwszy etap kostnienia nadgarstka (część chrząstek zamienia się w kości)                    
– ruchy dłoni stają się bardziej odporne na męczenie, jednak widoczny jest wyższy poziom rozwoju ruchowego a słabszy rozwój sprawności rąk!;                                                                                               
• poprawia się płynność i szybkość ruchów rąk                                                                                           
 – dziecko łatwiej uczy się pisania w linijkach i łączenia liter, zaczyna także ładniej rysować, lepiej wycinać, może nauczyć się wiązania kokardki, itp.                                                                                           
• rośnie potrzeba ruchu, ruchy stają się płynne, dziecko może wykonywać tzw. kombinacje ruchowe, dziecko potrafi: podrzucać i łapać piłkę, skakać, pokonywać przeszkody, wykonywać ćwiczenia równoważne, chętnie współzawodniczy z innymi dziećmi,                                                           
• mięśnie stają się silniejsze (wzrasta siła skurczu), jest bardziej odporne na zmęczenie, wzrasta siła zwieraczy – dziecko nie musi już tak często załatwiać potrzeb fizjologicznych;                                           
• dziecko staje się bardziej odporne na choroby;

PAMIĘTAJMY! ➢ dziecko musi często zmieniać pozycję w trakcie pracy i zabawy w związku ze słabym rozwojem kości i mięśni
➢ potrzebny jest ruch dla czynnego odpoczynku mięśni i układu kostnego
➢ główną formą aktywności jest zabawa dlatego uczymy przez zabawę
➢ dziecko może mieć trudności w pisaniu więc chwalmy je za włożony wysiłek, nie zmuszajmy do „pięknego” pisania, ale też nie rysujmy i nie piszmy za dziecko;

ROZWÓJ SPOŁECZNO - EMOCJONALNY: W sferze emocjonalno-motywacyjnej występują największe różnice między dziećmi sześcio - i siedmioletnimi. Spowodowane jest to mniej dojrzałym układem nerwowym u dzieci młodszych.              
• nastroje i emocje są zmienne i szybko przechodzą jedna w drugą np. śmiech w płacz, radość w smutek;                                                                                                                                            • dziecko dopiero uczy się opanowywać swoje reakcje emocjonalne oraz ich zewnętrzne przejawy; 
• budzą się uczucia wyższe: intelektualne, społeczne, moralne i estetyczne np. 6-latek opiekuje się młodszym rodzeństwem, słabszym rówieśnikiem;                                                                                            
• budzi się umiejętność empatii – dziecko dojrzewając emocjonalnie zaczyna rozumieć emocje innych;
• duże znaczenie ma dla dziecka grupa rówieśnicza – uznanie i akceptacja grupy są niezwykle ważne dla prawidłowego rozwoju dziecka i pośrednio wpływają na jego powodzenie szkolne

PAMIĘTAJMY!➢ dziecko jeszcze nie kieruje się poczuciem obowiązku czy odpowiedzialnością, ale dążeniem do przyjemności i unikaniem przykrości
➢ dziecko powinno być nagradzane, ale nie w formie drogich prezentów lecz w formie pochwały, stempelków, kolorowych naklejek, punktów, podpisów motywacyjnych typu : Brawo! Wspaniale!
➢ nie oceniajmy dziecka lecz jego zachowanie - nie mówimy : jesteś złym dzieckiem, łobuzem bo pchnąłeś kolegę, ale: źle się zachowałeś bo pchnąłeś kolegę, zrobiłeś mu przykrość, popatrz teraz on płacze, przeproś go.
➢ uczymy dziecko o tym co dobre a co złe na podstawie specjalnie dobranych tekstów literackich ze sporą dozą emocji, pokazujemy skutki niektórych zachowań, uczymy przepraszać i wybaczać oraz wczuwać się w emocje innych
➢ w pracy każdego dziecka szukamy czegoś pozytywnego, dajemy dziecku nadzieję
➢ wszystkie emocje i wysiłek intelektualny to ogromny wydatek energetyczny organizmu – zadbajmy o dostarczanie dziecku zdrowych przekąsek wyrównujących poziom glukozy i magnezu (owoce, kawałek czekolady, kanapka) ➢ po silnych zachowaniach emocjonalnych zapewnijmy dziecku możliwość wyciszenia poprzez elementy relaksacji
➢ ważne, aby dziecko umiało współpracować z rówieśnikami i przestrzegało określonych norm zachowania się
➢ dziecko akceptowane jest radosne i szczęśliwe.

ROZWÓJ UMYSŁOWY: Zachodzące w tym okresie zmiany w układzie nerwowym są tak znaczące, że to one decydują o istotnych różnicach między dziećmi młodszymi i starszymi. Mowa i myślenie:                                           
• dziecko swobodnie posługuje się mową potoczną;
• przekazuje swoje myśli, pragnienia, żądania, uczucia i emocje;
• zaczyna mówić pełnymi, złożonymi zdaniami;                                                                                                                
• jego mowa jest coraz bardziej poprawna gramatycznie;                                                                               
• używa wszystkich części mowy;                                                                                                                     
• zadaje dużo pytań;                                                                                                                                         • dokonuje analizy i syntezy oraz abstrahowania;                                                                                           
• myślenie dziecka jest myśleniem konkretno-wyobrażeniowym;                                                                      
• rozwiązuje problemy przypadkowo metodą prób i błędów;                                                                                                    
• ma jeszcze zbyt mało informacji, by zrozumieć otaczający je świat;

PAMIĘTAJMY! ➢ dziecko musi prawidłowo artykułować głoski oraz mieć odpowiedni zasób słów by rozumieć teksty mówione i pisane
➢ dziecko musi poznawać świat i działać wszystkimi zmysłami, aby rozwijać myślenie
➢ czytajmy dziecku aby wzbogacić jego słownik i kształtować pojęcia
➢ pozwalajmy dziecku eksperymentować, sprawdzać samemu, badać, obserwować i wyciągać wnioski

Wrażenia i spostrzeżenia:                                                                                                                              • wzrasta wrażliwość zmysłów na bodźce - dziecko lepiej reaguje na złożone sygnały;                               
• dużą rolę w nauce odgrywa zmysł wzroku i słuchu;                                                                                           
• większa jest ostrość wzroku – dziecko dostrzega położenie i wielkość przedmiotów a także nowe ich cechy i jakość, rozróżnia i nazywa barwy i ich odcienie;                                                                                        
• wzrasta wrażliwość słuchowa - rozwija się słuch werbalny i muzyczny, dziecko rozróżnia dźwięki pod względem wysokości, siły i barwy oraz wykonuje ciągłe i płynne ruchy w takt muzyki;                         
• u dziecka przeważa spostrzeganie globalne, chociaż może ono dokonać analizy i syntezy danego materiału np. układać obrazki z kawałków, rozpoznać kształty przedmiotów czy figur geometrycznych;                                                                                                                                               • dziecko może mieć kłopoty z oceną stosunków przestrzennych typu : prawo-lewo, nad-pod, przed-za, z przodu-z tyłu.

 PAMIĘTAJMY!➢ dziecko może mieć trudności w różnicowaniu i zapamiętaniu kształtów liter i cyfr a tym samym w czytaniu i pisaniu
➢ należy przeprowadzać dużo zabaw i ćwiczeń w orientacji na płaszczyźnie i w przestrzeni
➢ rozwijajmy spostrzeganie słuchowe i wzrokowe, bo stanowią one podstawę czytania i pisania z pamięci i ze słuchu
➢ nauka czytania i pisania powinna na początku odbywać się na materiale zabawowym np. na klockach

Uwaga, wyobraźnia i pamięć:                                                                                                                               
• uwaga jest skoncentrowana na bodźcach silnych i atrakcyjnych dla dziecka;                                             
• nuda powoduje przenoszenie uwagi dziecka na inną czynność lub zabawę;                                                                 
• uwaga dziecka jest mimowolna – najwięcej słów i faktów zapamiętuje podczas zabawy;                       
• bodźce z otoczenia odwracają uwagę dziecka od wykonywanego zadania;                                          
• dziecko zaczyna decydować o tym, co chce zapamiętać;                                                                                          
• czas trwania wykonywanych czynności wydłuża się;                                                                                               
• czas skupienia uwagi na czynnościach szkolnych jest krótki – około 15 minut;                                               
• uwaga jeszcze nie jest podzielna - dziecko potrafi koncentrować się na tym co robi, ale na jednej czynności;                                                                                                                                    • kształtuje się uwaga dowolna;
• przeważ pamięć mechaniczna a pamięć słowno-logiczna dopiero się rozwija;                                                                                                                                 
• dziecko lepiej pamięta materiały obrazowe, czynności ruchowe i manipulacyjne oraz te, które wywołały u niego emocje;                                                                                                                                
 • dziecko charakteryzuje się tzw. małą gotowością pamięci – potrzebuje pewnego czasu do wydobycia z pamięci żądanych informacji.

PAMIĘTAJMY!➢ silna koncentracja uwagi szybko wywołuje duże zmęczenie, dlatego dziecko musi odpocząć po wysiłku umysłowym
➢ umysł dziecka najlepiej odpoczywa się podczas zabaw ruchowych
➢ nowe treści powinny być często powtarzane i utrwalane z wykorzystaniem wielu zmysłów
➢ aby ułatwić dziecku zapamiętywanie można przy nauce wprowadzać ruch, rytmy i różne sposoby kojarzenia
➢ przy odtwarzaniu treści z pamięci można dziecku pomóc podpowiadając pierwszą sylabę, słowo lub fragment zapamiętanego tekstu