ROZWÓJ PSYCHOFIZYCZNY PIĘCIOLATKA
Rozwój 5-latka
Podstawowe informacje na temat rozwoju 5- latka
Sprawność ruchowa
Motoryka duża
Dziecko w tym wieku potrzebuje dużo ruchu.
- wspina się po drabinkach, buja na huśtawce, kręci na karuzeli, pokonuje przeszkody i dużo biega.
- potrafi skakać obunóż i robić przysiady.
- umie utrzymać równowagę na tyle, by móc skakać i stać na jednej nodze, chodzić stopa za stopą po narysowanej linii, podejmować próby jeżdżenia na rowerze dwukołowym.
- jego ruchy rąk i ciała są coraz częściej skoordynowane i celowe. - potrafi na przykład łapać piłkę, rzucać i kopać w nią.
Motoryka mała
Ruchy dłoni, palców, nadgarstków 5- latka stają się coraz bardziej precyzyjne.
Dziecko:
-potrafi jeść łyżką i widelcem, zaczyna używać noża,
- potrafi umyć ręce i twarz. myje z pewną trudnością zęby, próbuje mydlić się i spłukać,
- odkręca i zakręca nakrętki od butelek; odkręca śruby śrubokrętem, wbija młotkiem kołki.
- łączy dość sprawnie klocki typu lego,
- lepi z plasteliny (robi kule, wałki, placki), wykonuje proste figurki,
- nawleka korale na grubszy sznureczek,
- wycina nożyczkami po prostej ,
- dość prawidłowo trzyma narzędzie do rysowania, pisania,
- koloruje i zamalowuje obrazki,
- potrafi rysować linie pionowe, poziome i ukośne.
- rysuje według wzoru: koło, krzyżyk, kwadrat, trójkąt, prostokąt
- próbuje odwzorować niektóre drukowane litery lub cyfry (może jeszcze odwzorowywać je w odbiciu lustrzanym)
Lateralizacja
Lateralizacja (czyli dominacja jednej ze stron w narządach parzystych: oczy, uszy, ręce, nogi) może być jeszcze nieustalona. Dziecko orientuje się w zakresie schematu własnego ciała, ale może mieć trudność ze wskazaniem kierunków i stron lewa – prawa.
Rozwój intelektualny i poznawczy
Dziecko w wieku 5 lat interesuje się otoczeniem. Charakterystyczna dla tego okresu jest tzw. ciekawość poznawcza. Dziecko błyskawicznie uczy się nowych pojęć, jest ciekawe świata, zadaje mnóstwo pytań: dlaczego? po co? kiedy?
Rozwój spostrzegania wzrokowego
Dostrzega coraz więcej szczegółów na obrazku.
- wylicza rzeczy i osoby, które widzi na obrazku; w porównaniu z latami wcześniejszymi potrafi znacznie dokładniej przerysowywać wzory złożone z wielu elementów.
- rozróżnia kształty.
- potrafi dostrzec całość oraz wskazać jej części (np. wskaże, z czego zbudowany jest samochód czy dom).
Dziecko w tym wieku zapamiętuje przede wszystkim mimowolnie (skupia się na tym, co go interesuje), ale powoli zaczynana zapamiętywać zgodnie z poleceniem osoby dorosłej. Zapamiętuje to, co jest dla niego ważne subiektywnie i zawiera duży ładunek emocjonalny.
Rozwój spostrzegania słuchowego
U 5-latka kształtują się procesy analizy i syntezy słuchowej.
Pięciolatek:
- potrafi podzielić wyraz na sylaby,
- złożyć wyraz z sylab,
- wydzielić samogłoskę i spółgłoskę w nagłosie wyrazu.( nie wyróżnia głosek w wygłosie oraz nie dokonuje jeszcze analizy i syntezy głoskowej)
Rozwój umysłowy
Procesy myślenia 5-latka przebiegają na konkretach.( Myślenie abstrakcyjne jest jeszcze słabo rozwinięte )
- myślenie znajduje się na poziomie przedoperacyjnym, opierającym się na zasadzie skojarzeń, zwykle bez logicznego przebiegu.
- dziecko klasyfikuje według kilku kryteriów i podejmuje próby uogólniania
- przy definiowaniu kieruje się cechami zewnętrznymi i cechami budowy, tworzy tzw. definicje opisowe.
- Podając różnice i podobieństwa między rzeczami, zwraca uwagę na cechy zewnętrzne, jak: wielkość, barwa, budowa. ( Znacznie łatwiej podać mu różnicę niż podobieństwo)
Uwaga u 5-latka jest mimowolna, nietrwała, o ograniczonym zakresie i łatwo ulega rozproszeniu.
Pamięć u dzieci 5-letnich jest konkretno - obrazowa. Najłatwiej zapamiętują coś, co mogą zobaczyć i czego mogą dotknąć. Rozwija się powoli pamięć słowna i pamięć mechaniczna, czyli dosłowne zapamiętywanie tekstów.
Rozwój mowy
Pięciolatek posługuje się na tyle sprawnie językiem, by móc komunikować swoje potrzeby i być zrozumiałym przez otoczenie. Wie, jak się nazywa, posiada informacje o swojej rodzinie, ulubionej zabawie, o ważnym wydarzeniu. Potrafi nazwać to, co widzi na obrazku, używając prostych zdań. Ma odpowiedni zasób słów – rozumie polecenia, pojęcia dotyczące sytuacji w przedszkolu, w domu, w grupie dzieci. Oprócz pojęć jednostkowych używa w mowie podstawowych pojęć ogólnych typu: owoce, zwierzęta, budynki, zabawki, posiłki, ptaki.
Rozwój emocjonalno-społeczny
Dziecko w tym wieku jest labilne emocjonalnie. Jego uczucia zmieniają się bardzo szybko. Reaguje bezpośrednio, gwałtownie i nieadekwatnie do sytuacji.
W tym okresie czuje się silnie związane ze swoją rodziną oraz z grupą i nauczycielem, Zdanie opiekuna jest bardzo ważne. Rozwój społeczny jest ściśle związany z rozwojem emocjonalnym. Im lepiej dziecko panuje nad swoimi emocjami i rozwija swoją empatię, tym łatwiej mu będzie nawiązywać prawidłowe relacje z innymi osobami.
Dziecko w tym wieku potrzebuje zasad., które dają mu poczucie bezpieczeństwa. Nie zawsze jednak ich przestrzega.
Rówieśnicy i zabawa
Coraz większą rolę ma dla 5-latka grupa rówieśnicza. Często obserwuje inne dzieci, naśladuje je. W tym wieku dzieci bawią się w grupie, ale nie potrafią jeszcze dobrze ze sobą współdziałać, trudno im rozwiązywać pojawiające się konflikty i spory.
Zabawa w tym wieku odgrywa bardzo ważną rolę. Pozwala na rozwój we wszystkich sferach rozwojowych. I dlatego powinna być dominującą aktywnością w tym wieku.